بیوگرافی نورعلی تابنده
نورعلی تابنده (ملقب به مجذوب‌علیشاه) (زادهٔ ۲۱ مهر ماه ۱۳۰۶ گناباد – درگذشتهٔ ۳ دی ۱۳۹۸)، قطب سلسله نعمت‌اللهی سلطانعلیشاهی گنابادی بود.نورعلی تابنده پس از انقلاب در کابینه دولت موقت مدتی معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیر سازمان حج و زیارت و معاون وزارت دادگستری بود.
تابنده که از آبان ماه به‌علت بیماری و ضعف جسمانی در بیمارستان مهر تهران بستری شده‌بود، در سوم دی‌ماه ۱۳۹۸ درگذشت.محمد تابنده، برادرزادهٔ نورعلی تابنده، به عده‌ای از دراویش که در مقابل بیمارستان جمع شده‌اند خبر درگذشت قطب دراویش را اعلام کرده‌است.نورعلی تابنده ، قطب دراویش گنابادی ، که سالها زیر شدیدترین محدودیتها ، حبس و حصر خانگی بود، در بیمارستان مهر تهران درگذشت.
پیکر نورعلی تابنده بنا بر وصیتش در مزار سلطانی بیدخت که محل دفن اقطاب دراویش گنابادی است به خاک سپرده شد.
کلمۀ «نعمت‌اللهی» از نام شاه نعمت‌الله ولی، عارف بزرگ ایرانی سده هشتم و نهم هجری گرفته شده است که طریقتی جدید را در تصوف و تزکیۀ نفس ایجاد کرد. شاه نعمت‌الله ولی مخالف گوشه‌گیری و رهبانیت پیروانش بود و بر تزکیه نفس از مسیر خدمت به خلق و حضور در جامعه تاکید داشت.
زندگی نامه نورعلی تابنده ملقب به مجذوب علیشاه
نورعلی تابنده در ۲۱ مهر ماه ۱۳۰۶ در شهر بیدخت در بخش مرکزی شهرستان گناباد استان خراسان رضوی زاده شد. جدش ملا سلطان‌محمد گنابادی (سلطان علیشاه) (۱۲۵۱–۱۳۲۷ قمری) قطب وقت سلسله نعمت‌اللهی سلطان علیشاهی گنابادی بود و به سبب گسترش بسیار زیاد سلسله نعمت الهی در آن زمان (در زمان قطبیت ملا سلطان محمد) این سلسله بعد از او به نام «نعمت‌اللهی سلطان علیشاهی گنابادی» مشهور شد.[
تعلیم و تربیت اولیه او تحت سرپرستی پدرش «محمد حسن بیچاره بیدختی» ملقب به صالح علیشاه بود. او در موطن خویش، گناباد، مقدمات علوم اسلامی را فرا گرفت و همچنین هیئت قدیم و نجوم را نزد پدر آموخت. سپس برای ادامه تحصیلات به تهران آمد و در سال ۱۳۲۴ شمسی از دبیرستان علمیه تهران با رتبه اول دانشنامه دیپلم ادبی دریافت کرد و سال بعد از همان دبیرستان دیپلم طبیعی نیز گرفت. آنگاه در دانشکده حقوق دانشگاه تهران تحصیلات دانشگاهی را ادامه داده و در سال ۱۳۲۷ در رشته حقوق قضایی به دریافت درجه لیسانس موفق شد و همزمان مطالعه و تحقیق را در معارف اسلامی خصوصاً فقه و اصول نزد استادان فن بالاخص برادر بزرگ خود سلطانحسین تابنده ملقب به «رضا علیشاه ثانی» آموخت و در کلاس‌های درس محمود شهابی و سید محمد مشکوه و محمد سنگلجی شرکت کرد.
ادامه تحصیل در اروپا
او ابتدا در وزارت امور خارجه مشغول به کار شد؛ و پس از مدت کوتاهی در سال ۱۳۲۹ به وزارت دادگستری منتقل شد و مدت‌ها عهده‌دار شغل ریاست اداره سرپرستی دادسرای تهران و به دنبال آن مستشاری دادگاه استان تهران بود. در اوایل خدمت دادگستری که در دادگستری مشهد مشغول به کار بود، برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه رفت و در آنجا در سال ۱۳۳۶ شمسی درجه دکتری حقوق را از دانشگاه پاریس اخذ کرد. او همچنین در رشته زبان فرانسه نیز مشغول به تحصیل بود و دیپلم آن را نیز دریافت کرد.
تابنده در ایام اقامت در فرانسه با اسلام‌شناس مشهور هانری کربن که علاقه به عرفان و معارف شیعه داشت، در تماس بود و در کلاس‌های درس وی حاضر می‌شد. کربن که با بزرگان سلسله نعمت‌اللهی گنابادی آشنایی داشت و اظهار علاقه می‌کرد، به او توصیه و اصرار کرد که دربارهٔ این سلسله مطلبی بنویسد و به این ترتیب رساله‌ای به زبان فرانسه با موضوع «شرح مکتب و طریقه ملا سلطان محمد گنابادی و یک قرن مکتب او» در انستیتوی تحقیقات عالیه زیر نظر کربن را دردست گرفت و به ثبت رسانید و یادداشت‌های تحقیق را فراهم آورد که البته به انجام نرسید.
بازگشت به ایران
پس از بازگشت به ایران در مشاغل مختلف قضایی در وزارت دادگستری و تدریس در دانشکده‌های حقوق مشغول شد. بار دیگر در شهریور ۱۳۴۷ با بورس دولت فرانسه جهت مطالعات حقوقی قضایی عازم پاریس شد و در مؤسسه بین‌المللی مدیریت I.I.A.P. مشغول به تحصیل و تحقیق گردید و موفق به اخذ دیپلم مدیریت قضایی از آن مؤسسه شد. پس از بازنشستگی در سال ۱۳۵۵ گاه به شغل وکالت دادگستری نیز اشتغال داشت و در دوران انقلاب ۱۳۵۷، وکالت تعدادی از روحانیون و دانشجویان مورد تعقیب را رایگان پذیرفت. پس از انقلاب هم مدت کوتاهی در دولت مهدی بازرگان به سمت معاونت وزارت ارشاد و معاون وزیر دادگستری منصوب شدو به عضویت هیئت امناء و مدیریت سازمان حج و زیارت درآمد. او دوباره در مهر ۱۳۵۹ خورشیدی، به درخواست خودش بازنشسته شد.
قدم در راه عرفان
وی در کنار تحصیل علوم دینی و دانشگاهی و تحقیق و تألیف، در سال ۱۳۳۱ شمسی توسط پدرش وارد عرصه عرفان شد. پس از درگذشت قطب وقت سلسله، علی تابنده ملقب به محبوبعلیشاه در ۲۷ دی ماه ۱۳۷۵ با وصیتی که در تاریخ ۲۸ مهر ماه ۱۳۷۱ (۲۲ ربیع‌الثانی ۱۴۱۳) توسط وی نوشته شده بود به مقام جانشینی او با لقب طریقتی «مجذوب علیشاه» رسید.
اقدامات سیاسی قبل و بعد از انقلاب
نورعلی تابنده پس از بازنشستگی در سال ۱۳۵۵ یعنی در آستانه انقلاب اسلامی ایران، به وکالت روی آورد و وکالت چهره‌های سیاسی بسیاری را، چه قبل و چه بعد از انقلاب برعهده گرفت.
از جملۀ این چهره‌ها می‌توان به وکالت آیت‌الله سید مرتضی پسندیده، برادر روح‌الله خمینی و آیت‌الله جلال‌الدین طاهری، از مبارزان دوران پهلوی که بعدها امام جمعه اصفهان شد (قبل از انقلاب) و وکالت عباس امیرانتظام (پس از انقلاب) اشاره کرد.
او پس از انقلاب نیز فعالیتهای سیاسی متعددی داشت. نورعلی تابنده در دولت موقت مهدی بازرگان، معاون وزارت دادگستری همچنین معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد و به عضویت هیأت امناء و مدیریت سازمان حج و زیارت نیز درآمد.
او همچنین عضو تشکلی به نام «جمعیت دفاع از آزادی و حاکمیت ملت ایران» بود. رهبری این تشکل را که در سال ۱۳۶۴ تاسیس شد، مهدی بازرگان و علی اردلان برعهده داشتند و بیشتر اعضای آن را چهره‌های برجسته نهضت آزادی ایران تشکیل می‌دادند.
زندان در پی امضای نامۀ مشهور به «۹۰ امضایی»
او همچنین در کنار افرادی همچون ابوالفضل بازرگان و ابراهیم یزدی از امضا کنندگان نامۀ مشهور به «۹۰ امضایی» بود که در اردیبهشت سال ۱۳۶۹ با ابتکار عزت‌الله سحابی خطاب به علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت نوشته شد.
امضاکنندگان این نامه، به اقدامات دولت که منجر به وخامت وضعیت اقتصادی، افزایش اختلافات طبقاتی و انزوای ایران در عرصه بین‌الملل شده بود، اعتراض داشتند.
حکومت در واکنش به انتشار این نامه، امضاکنندگانِ آن را تحت فشار قرار داد تا امضای خود را پس بگیرند. ۲۳ تن از آنان نیز بازداشت شدند که نورعلی تابنده یکی از آنها بود و مدت هشت ماه زندانی شد.
در بخشی از این نامۀ مفصل، خطاب به هاشمی رفسنجانی نوشته شده است که «پس از ده سال حکومت مطلقۀ انحصار و اختناق و انحراف، امروز در شرایطی زندگی می‌کنیم» که کشور «دست به گریبان بی‌سابقه‌ترین بحران اقتصادی شده است و …. درآمد سرانه کشور به کمتر از نصف سال ۵۶ تنزل یافته است».
در پایان نامه نیز سه درخواست محوری مطرح شده بود؛ از جمله بازگرداندن حقوق قانونی مردم مطابق با قانون اساسی و جلوگیری از سیاست‌های سرکوبگرانۀ بعضی از نهادها.
رسیدن به مقام قطب دراویش نعمت‌اللهی
نورعلی تابنده در سال ۱۳۷۵ به مقام «قطب دراویش نعمت‌اللهی» رسید و لقب «مجذوب‌علیشاه» را دریافت کرد. این مقام پس از درگذشت حاج علی تابنده ملقب به «محبوبعلیشاه»، قطب پیشین سلسله نعمت‌اللهی و مطابق با وصیت او اعطا شد.
آقای تابنده حتی پس از رسیدن به مقام قطب دراویش گنابادی نیز همچنان در برخی فعالیتهای سیاسی همچون مراسم بزرگداشت چهره‌های ملی‌مذهبی شرکت داشت.
او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ نیز از مهدی کروبی حمایت کرد. گفته می‌شود که دلیل این حمایت، اعتراضات و انتقادات مهدی کروبی به رفتارهای حکومتی در قبال دراویش، از جمله تخریب حسینیۀ دراویش (در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد) بوده است.
روز درویش
روز سوم اسفند ماه به دلیل تحصن دراویش گنابادی در سوم اسفند سال ۱۳۸۷ مقابل مجلس شورای اسلامی در میدان بهارستان تهران برای اعتراض به تخریب محل اجتماعشان در اصفهان (و آرامگاه درویش ناصرعلی) و بازداشت تعدادی از آنها توسط نیروهای انتظامی از سوی نورعلی تابنده به عنوان روز درویش نامگذاری شده‌است.
حصر خانگی
اگرچه آزار دراویش توسط دستگاه حکومتی در چهل سال اخیر بارها دیده شده است اما یکی از خبرسازترین رویدادها در این باره در ۱۴ بهمن ۹۶ روی داد؛ زمانی که در پی انتشار شایعۀ دستگیری نورعلی تابنده، جمع بزرگی از پیروان او به محل سکونتش در خیابان گلستان تهران آمدند و دست به تجمع زدند. این تجمع به درگیری شب هنگام میان نیروهای امنیتی و دراویش منجر شد که تا روز بعد ادامه یافت.
تجمع دراویش در گلستان هفتم، پایانی غم‌انگیز داشت: ماموران امنیتی به سوی دروایش تیراندازی کردند، سه تن از نیروهای انتظامی کشته شدند، شمار قابل توجهی از دراویش دستگیر و به زندان محکوم شدند و محمد ثلاث که یکی از دراویش حاضر در این تجمعات بود نیز از سوی دادگاه به عنوان عامل قتل این سه نفر به اعدام محکوم و در سحرگاه ۲۸ خرداد ۹۷ اعدام شد.
نورعلی تابنده نیز از آن زمان در حصر خانگی بود تا اینکه درنهایت پس از ۵۵۳ روز حصر، امکان بازگشت او به زادگاهش فراهم شد.
قطب دراویش نعمت‌اللهی سرانجام سه‌شنبه ۳ دی ۱۳۹۸ به علت بیماری و ضعف جسمانی درگذشت.
